سلام به همگی، من آنیتا هستم. |
«جشن تیرگان» یکی دیگر از جشن های باستانی زرتشتیان ایران است که در روز تیر ماه تیر برگزار می شود. این روز به افتخار پرتاب تیر مشهور آرش کمانگیر٬ و همچنین به خاطر ستارهٔ تیر یا فرشتهٔ باران به نام «جشن تیرگان» نامگذاری شده است. |
در این درس فرا می گیرید که در «جشن تیرگان» مردم با پاشیدن آب بر روی همدیگر جشن گرفته٬ مراسم «فال کوزه» و «دستبند تیر و باد» را انجام می دهند. |
آیا می دانید که کدام رویداد در آسمان شب باعث بوجود آمدن باور های جشن تیرگان شده است؟ |
جواب را در آخر این ویدئو به شما نشان خواهیم داد. |
«جشن تیرگان» در ۱۳ تیر یا ۴ جولای برگزار می شود. طبق داستان های قدیمی٬ در نبرد بین ایران و توران٬ برای مشخص کردن مرز میان دو کشور٬ «سپندارمذ» یا ایزد بانوی زمین فرمان داد تا تیری از شمال ایران به غرب پرتاب کنند و نقطهٔ فرود آنرا مرز بنامند. سپس «آرش کمانگیر»٬ قهرمان اسطوره ای ایران بر کوه دماوند ایستاد و با تمام توان خود تیر را پرتاب کرد وخود نقش بر زمین شد. تیر ساعت ها آسمان را پیمود و سرانجام روی درخت گردویی عظیم فرود آمد. آن مکان مرز دو کشور شد و آن روز «جشن تیرگان» نام گرفت. |
در روایت دیگری نیز ستارهٔ تیر یا «تیشتر» فرشتهٔ باران در نمای اسبی سفید، با دیو خشکسالی به شکل اسبی سیاه با هم روبرو شدند و تیشتر شکست خورد. سپس تیشتر از خداوند یاری طلبید و بار دیگر با دیو جنگید. این بار با پیروزی او باران بارید و آب رودها به مزارع و مراتع جاری شدند و همه جا غرق در سرسبزی و نعمت شد. امروزه به همین مناسبت در «جشن تیرگان» مردم با آرزوی بارش باران و آب پاشی به همدیگر شادی می کنند. این جشن در گرمای تابستان برگزار شده٬ به «آب پاشان» یا «سر شوران» نیز معروف است. |
از رسم و رسوم «جشن تیرگان» گرفتن «فال کوزه» می باشد. دخترکی کوزهٔ سفالی سبز رنگی را به نام «دوله» به دست می گیرد و آنرا با آب زلال پر می کند. سپس هر کس آرزویی کرده وسیلهٔ کوچکی مانند سکه٬ انگشتر٬ یا گوشواره٬ به داخل آن می اندازد. روز بعد گرد هم جمع شده با هر شعری که می خوانند دخترک جسمی را از درون کوزه در می آورد٬ که این شعر در واقع فال صاحب آن جسم است. در رسم دیگری به نام «دستبند تیر و باد» بندی هفت رنگ از هفت ریسمان مختلف را به مچ دست می بندند و ۹ روز پس از آن در «روز باد» آن را از دست خود باز کرده همراه آرزوی خود به باد می سپارند. |
«جشن تیرگان» روز بزرگداشت مقام نویسندگان نیز در ایران باستان بوده است. این بدان دلیل است که ستارهٔ تیر «کاتب ستارگان» نام دارد٬ و کاتبان را در این روز به رسمیت شناخته اند. هم اکنون روز پس از آن در ایران «روز قلم» می باشد. |
و حالا جواب سوال اخیر را به شما می دهم. |
آیا می دانید که کدام رویداد در آسمان شب باعث بوجود آمدن باور های جشن تیرگان شده است؟ |
ستارهٔ «اپوش» سرخرنگ در کل تابستان در آسمان است. با گذشتن تابستان کم کم ستارهٔ اپوش پایین رفته در افق محو می شود و ستارهٔ تیر جای آنرا می گیرد تا در آغاز فصل بارش تنها ستارهٔ پرنور آسمان باشد. تیر را به ستارهٔ باران و اپوش را به دیو خشکسالی تشبیه کرده اند. |
این درس چطور بود؟ چیز جالبی یاد گرفتید؟ |
آیا شما هم جشنی دارید که در آن روی هم آب بپاشید؟ |
نظر خود را برای ما به PersianPod101.com ارسال کنید. به امید دیدار در درس بعدی! |
Comments
Hide